مقاله وجدان کاری در نهج البلاغه

وجدان كاری در نهج البلاغه

بخشهایی از متن جهت معرفی:

یك احساس عمومی درباره وجدان

ای وجدان، ای شگفت‌انگیزترین آشنای روح انسانی، ما دیگر به جستجوی كلمه‌ای كه بعنوان یك كالبد شایسته روح ترا دربرگیرد تلاش بیهوده نخواهیم كرد، مگر می‌توان اقیانوس پرتلاطم و بی‌ساحل را كه هیچ كرانه و ژرفایش پیدا نیست در یك پیمانه كوچك جای داد؟

ای خورشید روح‌افزا ما، پرتو خود را از ما دریغ مدار، اگر هم برای چند لحظه چشم بهم گذاشته و مانند شب پرگان وصل ترا نخواهیم، بالاخره دیدگان خود را از دست نمی‌دهیم، زیرا به خوبی می‌دانیم كه چشم بهم گذاشتن و خود را بنابینایی زدن با كوری همان فاصله را دارد كه هستی با نیستی، ای مشعل شبهای تاریك ما، چرا ستایشت نكنیم؟ در آن هنگام كه گردبادهای طوفانی تمایلات ما به لرزه‌ات درمی‌آورد، چه مقاومتهای آهنینی كه از خود نشان نمی‌دهی؟ و چه اندازه نیرو در دفاع مخلصانه از شخصیت انسانی كه صرف نمی كنی؟ آری تا آب زلال روح خشتك نشده است ای ماه وش در آن آب زلال می‌لرزی و می‌لرزی و تمام وجود ما را می‌شورانی، آه چه كوششها كه برای ادامه درخشندگی شعله‌های ملكوتی خود انجام می‌دهی؟ ...

....

وجدان در نهج البلاغه:

در نهج البلاغه دارندگان وجدان همان كسانی‌اند كه از نعمت قلب سلیم برخوردارند چه وجدان یك امر قلبی است رابطه وثیقی با قلب و اوصاف آن دارد. سخن بر سر این نیست كه برخی از مردم از نعمت قلب (دل) محرومند بلكه هدف آن است كه بعضی از مردم از داشتن وصف سلامتی قلب محرومند. لذا امیرالمومنین علیه‌السلام می‌فرماید: «فطوبی الذی قلب سلیم اطاع الله من یهدیه و تجنب من یهدیه » (1) «زهی سعادت آن كه به یمن داشتن قلبی سالم» هر آن كس را كه از داشتن چنین قلبی متنعم است یقیناً آن را در تمام امور حاكم بر خدا خواهد كرد و هرگز بر فرمان او سرپیچی نخواهد نمود.

آن حضرت بی‌بهرگان از قلب سلیم را مایه بی اعتمادی امرای عادل می‌داند و بدین سبب آنها را مورد عتاب قرار می‌دهد. اینگونه اشخاص در نظر آن حضرت توانایی حفظ بیت المال را هم دارند و سپردن امور مسلمین بدانها باعث تخریب امور می‌شود و چون چنین شرایطی برای آدمی بوجود آید بطور قطع خدا نیز در نظرش كم اهمیت جلوه می‌كند و نهایتاً امور مسلمین آنچنان آشفته می‌شود كه به تعبیر امیر علیه‌السلام در تاریكی بر آنها شامل و چراغ هدایت خاموش می‌گردد. (2) ...

...