تحقیق مولانا جلال الدین محمد بلخی (مولوی)

تحقیق مولانا جلال الدین محمد بلخی (مولوی)

جلال الدین محمد بن بهاءالدین محمد بن حسینی خطیبی بكری بلخی معروف به مولوی یا ملای روم ، یكی از بزرگترین عارفان ایرانی و از بزرگترین شاعران این سرزمین به شمار می رود. خانواده وی از خاندانهای محترم بلخ بود و گویا نسبش به ابوبكر خلیفه می رسد و پدرش از سوی مادر دختر زاده سلطان علاءالدین محمد خوارزمشاه بود و به همین جهت به بهاءالدین ولد معروف شد.

وی در سال 604 هجری در بلخ ولادت یافت. چون پدرش از بزرگان مشایخ عصر بود و سلطان محمد خوارزمشاه با این سلسله لطفی نداشت ، به همین علت بهاءالدین در سال 609 هجری با خانواده خود خراسان را ترك كرد. از راه بغداد به مكه رفت و از آنجا در الجزیره ساكن شد و پس از نه سال اقامت در ملاطیه (ملطیه) سلطان علاءالدین كی قباد سلجوقی كه عارف مشرب بود او را به پایتخت خود، شهر قونیه دعوت كرد و این خاندان در آنجا مقیم شد. هنگام هجرت از خراسان جلال الدین پنج ساله بود . پدرش در سال 628 هجری در قونیه رحلت كرد.

پس از مرگ پدر، مدتی در خدمت سید برهان الدین ترمذی كه از شاگردان پدرش بود و در سال 629 هجری به آن شهر آمده بود ، شاگردی كرد. آنگاه خود جزو پیشوایان طریقت شد و طریقه ای فراهم ساخت كه پس از وی انتشار یافت و به اسم طریقه مولویه معروف شد. خانقاهی در شهر قونیه بر پا كرد و در آنجا به ارشاد مردم پرداخت. آن خانقاه كم كم به دستگاه عظیمی بدل شد و معظم ترین اساس تصوف بشمار رفت و از آن پس تا این زمان آن خانقاه و آن سلسله در قونیه باقی است و در ممالك شرق پیروان بسیار دارد.  جلال الدین محمد مولوی همواره با مریدان خود می زیست تا اینكه در پنجم جمادی الاخر سال 672 هجری رحلت كرد. وی یكی از بزرگترین شاعران ایران و یكی از مردان عالی مقام جهان است. آثار وی به بسیاری از زبانهای مختلف ترجمه شده است. این عارف بزرگ در وسعت نظر، بلندی اندیشه ، بیان ساده و دقت در خصائل انسانی، یكی از برگزیدگان نامی دنیای بشریت به شمار می رود و یكی از بلندترین مقامات را در ارشاد فرزند آدمی دارد. سرودن شعر تا حدی تفنن و تفریح و نوعی لفافه برای ادای مقاصد عالی او بوده و این كار را وسیله تفهیم قرار داده است. اشعار وی به دو قسمت منقسم میشود، نخست منظومه معروف اوست كه از معروف ترین كتابهای زبان فارسی است و آنرا "مثنوی معنوی" نام نهاده است.