مبانی نظری پایان نامه بخشش و انتقام

تعریف بخشش

از بخشش تعاریف گوناگونی به عمل آمده است که برخی از آنها بیش تر به جنبه های بیرونی و محیطی و برخی به عوامل درونی و روانی افراد بیش تر تأکید کرده است.در این جا به عنوان نمونه، به دو تعریف از این تعاریف اشاره می کنیم که عبارت اند: الف) تعریف نورث و تعریف ان رایت و همکاران.

نورث، تعریف بسیار جالبی از بخشش بین فردی عرضه کرده است. براساس تعریف او: بخشش عبارت است از تغییر اردای (همراه با خواست) و آگاهانه و آزادانه قلبی، و نتیجه موفقیت آمیز کوشش فعالی برای جایگزینی افکار بد با اندیشه های خوب، تندی و عصبانیت با احساس ترحم و شفقت. بخشودن عبارت است از غلبه بر احساسات منفی (از قبیل: عصبانیت، تنفر، کینه، انتقام جویی) و جایگزین کردن آن ها با احساسات مثبت (از قبیل: شفقت، ترحم، خیرخواهی، عشق، علاقه)، ولی این فرآیند زمانی بخشش نامیده می شود و دارای ارزش اخلاقی است، که درست و برای دلایل درستی صورت گرفته باشد. اگر قرار بود که انسان قرصی را مصرف کند که عصبانیت و کینه توزی او را به افکار مثبت و انسان دوستانه تبدیل کند، این امر، موردی از بخشش به حساب نمی آمد و ارزش اخلاقی بخشش را نداشت.

نورث در این تعریف، ابتدا به عاطفی عفو و گذشت که در آرامش روانی و کاهش اضطراب و کینه توزی مؤثر است تأکید نموده است، و سپس تلویحا برای فرآیند عفو و گذشت اهمیت قایل شده است که فرآیندی منحصر به فرد است و تنها نتیجه را در نظر نگرفته است؛ یعنی، در حقیقت، عفو و گذشت محصول مجموعه ای از تغییرات اساسی، در بینش نسبت به افرادی است که ما را ناراحت کرده اند....

دیدگاههای نظری بخشش

رویکرد انرایت

انرایت بخشش را به عنوان واکنش روان شناختی تعریف می کنند که مشمول شش مولفه روانشناختی است: عدم عاطفه، قضاوت و رفتار منفی نسبت به خطاکار و وجود عاطفه، قضاوت و رفتار مثبت نسبت به همان خطا کار است. انرایت اعلام می کند این حالات روان شناختی حتی در حضور آسیب شدید و ناعادلانه نیز رخ می دهد. مدل وابسته به درمان انرایت بر اهمیت این مسئله تاکید می کنند که فرد اسیب دیده اجازه ندهد تا حادثه پر ازار به طور مداوم بر احساس فرد از خود یا تحریف روابط شخصی اض تاثیر گذارد و از واکنش طبیعی نسبت به آسیب فراتر رود. این برای رشد خود و رشد هیجانی و اخلاقی فرد آسیب دیده ضروری است، به همان صورت، همدلی و درک و فهم خطاکار نیز افزایش می یابد.

...

بخشش و انتقام به عنوان خصلت های شخصیتی

پژوهش ها در زمینه روان شناسی اجتماعی پایه و تحقیقات مداخله ای که به منظور افزایش عفو و گذشت انجام یافته اند تقریباً به صورت انحصاری بر گذشت فردی متمرکز شده اند. تفاوت های فردی در زمینه تمایل به بخشش و گذشت، بسیار کم مورد مطالعه قرار گرفته است. رابرتس به منظور تفکیک گرایش شخصی یا خصلت فضیلت مندانه از موارد خاص گذشت، اصطلاح (بخشایندگی) را برای اشاره به (گرایش پایدار به عمل یا فرایند عفو و گذشت) پیشنهاد می کند. فردی که در (بخشایندگی) در سطح بالایی است، احتمال گذشتش از یک خطای خاص در مقایسه با فردی که در این ویژگی در سطح پایینی است، بیشتراست. بسیاری از بحث ها در مورد فایده عفو و گذشت برای سلامتی و بهزیستی, دست کم تلویحاً، درباره بخشایندگی می باشد. اغلب سنت های دینی تلاش دارند باورهایی را در افراد بپرورانند و روش هایی را به آنان آموزش دهند که می توانند بخشایندگی را تسهیل نمایند. هدف ثانویه تدابیر غیر دینی برای افزایش میزان گذشت از خطا، آموزش افراد برای گذشت کارآمدتر است، تا در نتیجه بخشایندگی ملکه ای و استعدادی در آنان پرورش یابد. تصور بر این است که خصیصه بخشایندگی ای که سال های متعدد تداوم یافته استنه گذشت از یک خطای خاصّسلامتی را افزایش می دهد.