پایان نامه ارزیابی اقتصادی و فنی و راه اندازی قطار سریع السیر در مسیر تهران = زنجان

پایان نامه ارزیابی اقتصادی و فنی و راه اندازی قطار سریع السیر در مسیر تهران = زنجان

مقدمه

پس  از جنگ  جهانی دوم ، صنعت  راه  آهن  در اکثر نقاط  دنیا با بی  اقبالی روبرو شد. از دلایل عمـده  عـدم رشد این صنعت  در سالهای اولیه پس  از جنگ رشد سریع  صنایع اتومبیل سازی بود. در ایران نیز صـنعت نوپـای راه  آهن پس  از شهریور ١٣٢٠ با آهنگ رشد بسیار کنـدی مواجـه  شـد. هـر چنـد در دهـه ١٩٦٠ و پـس  از آن راه  آهن در کشورهای صنعتی با رشد تکنیک ، تقاضا و قابلیت رقابت با گونـه  هـای دیگـر حمـل  و نقلـی روبـرو گردید و توانست با تغییر در شکل  اداره ، بهره  برداری و به  گونه  ای  فعال  و کارآ در امر جابجـائی کـالا و مسـافر ایفاء نماید. اما معهذا در ایران این  رشد بسیار بطئی بود. بـرای مثـال در سـالهای بـین ١٣٥٠ تـا ١٣٥٧ علیـرغم شرایط  خوب اقتصادی تنها ٦٠ کیلومتر بر طول راه  راه  آهن ایران  افزوده  شده و این  در حالی بود که  برتری قطـار در حمل  کالا در مسافتهای طولانی و گستردگی کشور ما توجیه مناسبی برای رشد این  صنعت می  باشد. 

در یک بررسی دقیق اقتصادی حتماً باید گزینـه  هـای مـوازی بررسـی و مقایسـه  شـوند. عـدم  بررسـی گزینه  های موازی و صرفاً مقایسه  قطارهای دیزل  با قطارهای برقی نه  یک  بررسی اقتصادی که  حداکثر یک  نـوع بهینه یابی است . بعلاوه مزایا و هزینه  های مربوط  به  مقایسه اقتصادی طرحهای حمل  و نقل محدود به دفاتر سود و زیان مؤسسات  ذیربط نبوده  و از آن  فراتر می  رود. بعنوان  مثال صرفه  جویی در وقت مصرف  کننده  کاهش  مسایل ناشی از آلودگی صدا و آلودگی هوا به  خصـوص در نـواحی شـهری و در تونلهـا، کنتـرل سـوانح  را نیـز شـامل می شود. 

در سال ١٩٤٩ راه آهن  ملی ژاپن  به  عنوان  یک  شرکت  دولتی با ٤٩٠ هزار پرسنل  و ٢٠ هزار کیلومتر خطوط آهن  ایجاد گردید. راه  آهن  ژاپن  در پی  واگذاری به  بخش  خصوصی رونق  یافته است . نمودی از این  رونق ، سرمایه  گذاریهای جدید صنعت  در طراحی و ساخت  قطارهای جدید است . تا سال ١٩٨٧ وضعیت  راه آهن  ژاپن چنگی بدل  نمیزد و اوضاع  آنها  به  وخامت  گرائید که  چاره ای جز واگذاری راه آهن  ملی به  شرکتهای مستقل منطقه ای نماند. 

فهرست مطالب

فصل اول: مقدمه
۱- مقدمه
۱ـ۱ـ تاریخچه قطارهای سریع السیر ۱
۱-۱-۱- تاریخچه مطالعات قطارهای سریع السیر در ایران
۱ـ۲ـ تاثیرات غیرمستقیم و تاثیرات فرهنگی- اجتماعی قطارهای سریع السیر ۲
فصل دوم: سرعت در راه آهن و راه‌آهن سریع السیر
۲ـ۱ـ سرعت در راه آهن ۳
۲ـ۲ـ سرعت بازرگانی ۴
۲ـ۳ـ قطار سریع السیر ۶
۲ـ۳ـ۱ـ فواید راه آهن سریع السیر ۶
۲ـ۳ـ۲ـ چگونه این فواید بدست می‌آیند؟ ۶
۲ـ۳ـ۳ـ تاثیرات افزایش خدمات راه‌آهنی (تاثیرات مثبت قطارهای سریع السیر) ۷
۲ـ۳ـ۴ـ مقایسه کوتاه با هوا و جاده ۸
۲ـ۴ـ معرفی برخی ازعوامل و شاخص‌های تصمیم‌گیری درارزیابی پروژه‌های راه آهن سریع السیر ۹
۲ـ۴ـ۱ـ پراکندگی جمعیت و تولید ناخالص ملی ۹
۲ـ۴ـ۲ـ افزایش سرعت، کاهش زمان سفر،افزایش ظرفیت ترافیکی ۹
۲ـ۴ـ۳ـ مصرف انرژی ۱۱
۲ـ۴ـ۴ـ تامین منابع مالی ۱۱
۲ـ۵ـ واژه‌ها و مفاهیم کلیدی در موضوع سرعت قطارهای مسافری ۱۲
۲ـ۵ـ۱ـ رکورد سرعت ۱۳
۲ـ۵ـ۲ـ حد نهایی سرعت عملیاتی ۱۳
۲ـ۵ـ۳ـ رکورد سرعت در شرایط واقعی ۱۳
۲ـ۵ـ۴ـ رکوردهای سرعت قطارهای مسافری چگونه بجا گذاشته می‌شوند؟ ۱۵
۲ـ۶ـ مقایسه وضعیت قطارهای سریع در ایران و جهان ۱۵
۲ـ۶ـ۱ـ بررسی گذشته راه آهن ایران از دیدگاه تکنولوژی کاربردی جهت نیل به سرعتهای روز ۱۵
۲ـ۶ـ۲ـ بررسی تکنولوژی و سرعت عملیاتی در ایران ۱۷
عنوان صفحه
۲ـ۶ـ۳ـ بررسی وضعیت سرعتها در ایران و جهان ۲۶
۲ـ۶ـ۴ـ رکوردهای سرعت رسمی و عملیاتی درایران ۲۸
۲ـ۶ـ۵ـ سیر تحول تکنولوژی حمل و نقل ریلی جهان در ارتباط با سرعت ۲۹
۲ـ۶ـ۶ـ خلاصه آمارهای مهم سریع السیر ۲۹
فصل سوم: بررسی روسازی خطوط آهن برای کاربرد در قطارهای سریع
۳-۱- مقدمه ۳۱
۳-۲- تراورسهای بتنی و دیگر تراورسهای مصنوعی ۳۱
۳-۲-۱- تراورسهای بتنی ۳۱
۳-۲-۲- تراورسهای دیگر ۳۱
۳-۳- طراحی های مدرن ۴۰
۳-۴- اتصالات ۴۴
۳-۵- ریلهای پیوسته جوش شده (CWR) 47
3-5-1- مزایا و معایب ۴۸
۳-۵-۲- تئوری انبساط ۴۸
فصل چهارم: موانع موجود دردستیابی به سرعتهای بالا در راه آهن
۴ـ۱ـ پارامترهای کاهنده سرعت ۵۲
۴-۱-۱- مقاومت هوا ۵۲
۴ـ۱ـ۲ـ عبور از تونلها ۵۳
۴ـ۱ـ۳ـ علائم ۵۴
۴ـ۲ـ فاصله ترمز ۵۵
۴ـ۲ـ۱ـ نیاز به توان کششی زیاد ۵۶
۴ـ۲ـ۲ـ پایداری درمسیر مستقیم ۵۶
۴ـ۲ـ۳ـ نیاز به طراحی ویژه خط ۵۹
۴ـ۳ـ اثرات زیست محیطی ۶۰
۴ـ۳ـ۱ـ تصادفات ۶۰
۴ـ۳ـ۲ـ آسایش مسافرین ۶۱
۴ـ۳ـ۳- عبور از سوزنها و تقاطع‌ها ۶۲
عنوان صفحه
فصل پنجم: ضرورت برقی کردن خطوط راه‌آهن
۵ـ۱ـ مقدمه ۶۳
۵ـ۲ـ انرژی، حمل ونقل و راه آهن ۶۴
۵ـ۲ـ۱ـ اهمیت صرفه‌جویی درمصرف فراورده‌های نفتی ۶۶
۵ـ۲ـ۲ـ برقی کردن راه آهن ومزایای آن ازنظر انرژی ومحیط زیست ۶۸
۵ـ۲ـ۳ـ مزایای برقی کردن راه آهن از دیدگاه ترابری ۶۸
۵ـ۳ـ اصول زیربنایی ۷۰
۵ـ۴ـ تاریخچه برقی کردن در راه آهن ملی ژاپن ۷۱
۵ـ۵ـ ضرورت برقی کردن راه آهن ۷۳
۵ـ۶ـ مقایسه سیستم‌های دیزل- الکتریک و برقی ۷۴
۵ـ۷ـ مزایای استفاده ازراه‌آهن برقی در سطح کلان اقتصادی ۸۱
۵ـ۸ـ مزایای استفاده ازراه‌آهن برقی در سطح خرد اقتصادی ۸۲
فصل ششم: آشنایی با سیستم Tilting و معرفی قطارهای سریع السیر دنیا
۶ـ۱ـ مقدمه ۸۴
۶ـ۱ـ۱ـ سیستم Tilting یا متعادل کننده واگن ۸۵
۶ـ۱ـ۲ـ مزایای سیستم Tilting 86
6ـ۱ـ۳ـ انواع سیستم‌های موجود Tilting 86
6ـ۱ـ۴ـ مقایسه واگنهای معمولی و واگنهای مجهز به سیستم متعادل کننده واگن ۸۷
۶ـ۱ـ۵ـ سیستم های متعادل کننده از نوع فعال ۸۷
۶ـ۱ـ۶ـ تجربه استفاده از سیستم Tilting در کشور پرتغال ۹۰
۶ـ۲ـ معرفی قطارهای سریع السیر دنیا ۹۳
۶ـ۲ـ۱ـ قطار TGV 94
6ـ۲ـ۲ـ قطار AGV نسل جدید قطارهای TGV فرانسه ۹۶
۶ـ۲ـ۲ـ۱ـ ازبین بردن ارتعاشات ۹۹
۶ـ۲ـ۲ـ۲ـ تصویر کلی قطار AGV 100
6ـ۲ـ۳ـ قطارهای ICE 101
6ـ۲ـ۳ـ۱ـ قطارهایICE2 ،ICE1 101

عنوان صفحه
۶ـ۲ـ۳ـ۲ـ قطارهای ICE3 نسل جدید قطارهای ICE 102
6ـ۲ـ۴ـ ترن‌ست سریع السیر اسپانیای S-103 103
فصل هفتم: نیاز دنیا به استفاده از قطارهای سریع السیر و نگاهی به بزرگترین طرح‌های سریع السیر دنیا
۷ـ۱ـ مقدمه ۱۰۴
۷ـ۱ـ۱ـ راه آهن سریع السیر اروپا در قرن ۲۱ ۱۰۶
۷ـ۱ـ۲ـ نتایج بهره برداری از خطوط سریع اروپا ۱۰۹
۷ـ۲ـ راه آهن سریع السیر اسپانیا(Renfe) 111
7ـ۳ـ نگاهی به بزرگترین پروژه ریلی سریع السیر انگلستان ۱۱۳
۷ـ۴ـ راه آهن سریع السیر ایالت کالیفرنیا ۱۱۵
۷ـ۴ـ۱ـ بخش درون ناحیه‌ای کالیفرنیای جنوبی ۱۱۵
۷ـ۴ـ۱ـ۱ـ اهداف و نیازهای پروژه ۱۱۷
۷ـ۴ـ۱ـ۲ـ نیاز به قطار سریع السیر درایالت کالیفرنیا ۱۱۸
۷ـ۵ـ راه آهن سریع السیر ایالت فلوریدا ۱۲۱
۷ـ۵ـ۱ـ دلایل عقب ماندگی آمریکا از قافله ی طرح قطارهای سریع السیر ۱۲۳
۷-۶- اطلاعاتی کوتاه در مورد Maglev 124
فصل هشتم: نگاهی به راه آهن سریع السیر ژاپن واستفاده از تجربیات آنها
۸ـ۱ـ مقدمه ۱۲۶
۸ـ۲ـ اقدامات شرکت باری راه آهن ژاپن پس از خصوصی شدن تا سال ۱۹۸۹ ۱۲۹
۸ـ۳ـ نمونه‌هایی ازپیشرفت راه‌آهن ژاپن درزمینه حمل کالا ۱۳۰
۸ـ۴ـ راه‌آهن ژاپن پس از دو دهه ضرر چگونه به سود دهی رسید؟ ۱۳۲
۸ـ۴ـ۱ـ انگیزه‌های خصوصی کردن راه آهن ۱۳۲
۸ـ۴ـ۲ـ نتایج اقتصادی شرکتهای راه‌آهن ژاپن ۱۳۳
۸ـ۴ـ۳ـ اصلاح وجدان کار کارکنان ۱۳۳
۸-۴-۴- تجربه موفق شرکتهای منطقه‌ای ۱۳۴
۸ـ۵ـ همکاریهای فنی ـ اقتصادی راه آهن ایران و ژاپن ۱۳۶
۸ـ۶ـ راه‌آهن سریع السیر شینکانسن ۱۳۹
۸ـ۶ـ۱ـ فاکتورهای محدود کننده سرعت ۱۴۰
۸ـ۶ـ۱ـ۱ـ کشف زودتر زمین لرزه ۱۴۰
عنوان صفحه
۸ـ۶ـ۱ـ۲ـ سیستم ترمز ۱۴۰
۸ـ۶ـ۱ـ۳ـ پایداری مجموعه ۱۴۱
۸ـ۶ـ۱ـ۴ـ راحتی درهنگام سیر وحرکت ۱۴۱
۸ـ۶ـ۱ـ۵ـ کاهش سرو صدا ۱۴۱
۸ـ۶ـ۱ـ۶ـ کاهش لرزش زمین در هنگام حرکت قطار ۱۴۲
۸ـ۷ـ سهم شینکانسن در محیط زیست ۱۴۲
۸ـ۷ـ۱ـ سهم شینکانسن در صرفه‌جویی انرژی ۱۴۴
۸ـ۷ـ۲ـ آلودگی صوتی در قطار شینکانسن ۱۴۵
فصل نهم: طرح راه‌آهن سریع‌السیر تهران ـ زنجان
۹ـ۱ـ جابه‌جایی مسافر در سطح کشور ۱۴۶
۹ـ۱ـ۱ـ شبکه راه‌آهن ایران ۱۴۷
۹ـ۲ـ پیشینه طرح راه‌آهن سریع‌السیر تهران ـ زنجان ۱۴۸
۹ـ۲ـ۱ـ مشخصات فنی و هندسی راه‌آهن تهران ـ زنجان ۱۴۸
۹ـ۲ـ۲ـ اهمیت خط سریع‌السیر تهران ـ زنجان ۱۴۹
۹ـ۳ـ بررسی آمار حمل و نقل مسافر در محور تهران ـ زنجان ۱۵۰
۹ـ۳ـ۱ـ ناوگان جاده‌ای عمومی ۱۵۰
۹ـ۳ـ۲ـ حمل و نقل توسط سواری شخصی ۱۵۰
۹ـ۳ـ۳ـ حمل و نقل ریلی مسافر ۱۵۱
۹ـ۳ـ۴ـ حمل و نقل مسافر توسط ناوگان هوایی ۱۵۱
۹ـ۴ـ پیش‌بینی تقاضا برای حمل و نقل مسافر در مسیرهای تهران ـ زنجان ۱۵۲
۹ـ۴ـ۱ـ سناریوها‌ی تحول آتی جمعیت و شاخص‌های اقتصادی ۱۵۲
۹ـ۴ـ۱ـ۱ـ تحول آتی جمعیت شهری ۱۵۳
۹ـ۴ـ۱ـ۲ـ تحول آتی تولید ناخالص داخلی به قیمت‌های ثابت ۱۵۳
۹ـ۴ـ۲ـ نتایج سناریوهای پیش‌بینی تقاضا برای حمل و نقل ریلی مسافر ۱۵۴
عنوان صفحه
۹ـ۵ـ برنامه‌ زمان‌بندی احداث راه‌آهن سریع‌السیر تهران ـ زنجان ۱۵۵
۹ـ۵ـ۱ـفعالیتهای عمده احداث راه‌آهن سریع‌السیر تهران ـ زنجان ۱۵۵
۹ـ۶ـ برآورد هزینه‌های اجرای طرح ۱۵۸
۹ـ۶ـ۱ـ هزینه‌ تملیک اراضی ۱۵۸
۹ـ۶ـ۲ـ هزینه‌های زیرسازی ۱۵۹
۹ـ۶ـ۳ـ هزینه‌های روسازی، علائم و ارتباطات و برقی کردن ۱۶۰
۹ـ۶ـ۴ـ هزینه‌های بهره‌برداری ۱۶۰
۹ــ۶ـ۴ـ۱ـ برآورد هزینه‌های بهره‌برداری بر اساس هزینه‌های سرمایه‌‌ای ۱۶۱
۹ـ۶ـ۴ـ۱ـ۱ـ هزینه‌ نگهداری از تاسیسات زیربنایی و ناوگان ۱۶۱
۹ـ۶ـ۴ـ۱ـ۲ـ هزینه‌های بازاریابی و مصرف سوخت ۱۶۲
۹ـ۶ـ۵ــ هزینه‌های سرمایه‌ای برای خرید قطارهای سریع‌السیر برقی ۱۶۳
۹ـ۶ـ۵ـ۱ـ تعداد قطارهای سریع‌السیر مورد نیاز ۱۶۴
۹ـ۶ـ۶ـ هزینه‌های جاری در بیست‌سال نخست بهره‌برداری ۱۶۵
۹ـ۷ـ بررسی تعرفه خدمات ۱۶۷
۹ـ۷ـ۱ـ تعیین جایگاه راه‌آهن سریع‌السیر در سامانه حمل و نقل مسافری ۱۶۷
۹ـ۷ـ۱ـ۱ـ سیاست جلب مسافرین حمل و نقل جاده‌ایی ۱۷۰
۹ـ۷ـ۲ـ قیمت بلیط مسافری راه‌آهن سریع‌السیر تهران ـ زنجان ۱۷۰
۹ـ۸ـ برآورد درآمدهای طرح ۱۷۱
۹ـ۹ـ نرخ داخلی بازگشت سرمایه ۱۷۴
۹ـ۱۰ـ آنالیز حساسیت نرخ بازگشت سرمایه نسبت به متغیرهای پایه ۱۸۰
۹ـ۱۰ـ۱ـ آنالیز حساسیت نرخ‌ بازگشت سرمایه نسبت به تعرفه‌ خدمات مسافری ۱۸۰
۹ـ۱۰ـ۲ـ آنالیز حساسیت نرخ ‌بازگشت سرمایه نسبت به هزینه‌ تملیک اراضی ۱۸۱

عنوان صفحه
۹ـ۱۱ـ هزینه‌های اجتماعی یا هزینه‌های خارج از حمل و نقل ۱۸۳
۹ـ۱۱ـ۱ـ هزینه‌های خارج از حمل و نقل ۱۸۳
۹ـ۱۱ـ۲ـ روش‌ محاسبه هزینه‌ها ۱۸۴
۹ـ۱۱ـ۳ـ هزینه‌های کلی ۱۸۵
۹ـ۱۱ـ۴ـ هزینه‌های نهایی ۱۸۶
۹ـ۱۲ـ صرفه‌جویی در مصرف سوخت ۱۸۹
۹ـ۱۲ـ۱ـ میزان مصرف سوخت وسایل نقلیه ۱۹۰
۹ـ۱۲ـ۲ـ مصرف سوخت لکوموتیوهای راه‌آهن ایران ۱۹۱
۹ـ۱۲ـ۳ـ میزان مصرف سوخت وسایل نقلیه مسافری در ایران ۱۹۲
۹ـ۱۲ـ۴ـ میزان صرفه‌جویی در مصرف فرآورده‌های نفتی ۱۹۲
فصل دهم: نتیجه‌گیری
نتیجه‌گیری ۱۹۴
پیشنهادات ۱۹۶
منابع و مأخذ ۱۹۸