پایان نامه مدیریت راهبردی آموزش از دیدگاه قرآن و معصومین

پایان نامه جهت اخذ مدرک رشته علوم تربیتی گرایش (دبستان و پیش دبستان) موضوع : مدیریت راهبردی آموزش از دیدگاه قرآن و معصومین در پنج فصل کامل با منابع معتبر پایانی

مقدمه

مدیریت و رهبری از ارکان سازمان و جامعه است. مدیریت آموزشی، در بین سایر انواع مدیریت ها از جایگاه ویژه ای برخوردار است. اگر آموزش و پرورش هر جامعه در رأس همه ی مسائل جامعه باشد، مدیریت آموزشی نیز با همان منطق جایگاه مهمی از بهسازی و توسعه جامعه دارد. اگر مدیران آموزشی یک جامعه دارای دانش و مهارت های کافی باشند، بدون تردید، نظام آموزشی نیز از اثربخشی، کارآیی و اعتبار بالایی برخوردار خواهد بود. وجود کتب و منابع مدیریت از لوازم و دست مایه های توسعه نیروی انسانی و آموزش و پرورش است.

در سالهای اخیر، خوشبختانه دگرگونی نسبتا چشمگیری در ترجمه و تالیف کتابهای مدیریت و مدیریت آموزشی پدیدار شده است که روزنه ای امیدبخش را در راه بهبود و توسعه دانش مدیریت آموزشی در کشور ما نوید می دهد. این کتاب ها که با زحمت و پیش آهنگی برخی از اساتید و صاحب نظران به رشته ی تحریر در آمده است، اکنون در اختیار علاقمندان قرار دارد و از اطلاعات مفید و دیدگاه های ارزنده آنها استفاده می شود. اما، نیازهای جامعۀ آموزش و پرورش و تشنگی جویندگان راه دانش مدیریت آنق در گسترده و متنوع است که تا رسیدن به مرز خودکفائی راه طولانی در پیش روی ماست.

اگرچه اصول و قانونمندی های علمی کاربرد جهانی دارد و یافته های پژوهشی را میتوان در هر جا مورد بهره برداری قرار داد و اصولاً علم متعلق به فرد ویا جامعۀ خاصّی نیست، ولی هدف اساسی، علوم، معماها و مشکلات محیط فیزیکی، اجتماعی و روانی زندگی انسانهاست. علوم باید در درجه ی اول در خدمت مشکلات و مسائل خاص مردم هر جامعه باشد. به همین دلیل، علوم مختلف به سوم محیطی و بومی شدن پیش میروند و سعی می کنند با تکیه بر روشهای دست پژوهش و حفظ روند علمی خود، به حل مشکلات در فضا و شرایط خاص جغرافیایی، اجتماعی و فرهنگی بپردازند.

بخشهایی گزیده از متن پایان نامه

ضرورت و اهمیت مدیریت آموزشی

اگر چه موضوع مدیریت همزاد زندگی انسان است و از اولین روزهای پیدایش با او بوده است، اما در یک قرن اخیر، به علت پیدایش سازمانهای جدید، پیچیده و متراکم از تکنولوژی و برخوردار از انسانهای پرنیاز، مورد توجه خاص قرار گرفته است. سرعت، قدرت عمل و انبوه بودن فرآورده های انسانی و صنعتی نیاز به نیروی هماهنگ کننده متفکر و فرزانه ای بنام مدیر دارد تا بتواند با برنامه ریزی درست بین همه ی اجزاء، امکانات و نیروهای سازمان هماهنگی و همسوئی بوجود آورد.

اکنون، عصر مدیریت و رهبری است و موفقیت نهادها و سازمانها تا حد زیادی به کارآئی و اثربخشی مدیریت بستگی دارد. با توجه به ضرورت و اهمیت مدیریت که سبب پیدایش گرایشها و انواع مختلف مدیریت شده است، کمتر دانشگاهی در گوشه و کنار جهان وجود دارد که به تدریس رشته های گوناگون مدیریت و یا حداقل یک رشته آن اقدام نکرده باشد. وجود رشته های مدیریت دولتی، بازرگانی، بیمارستانی، صنعتی، نظامی، عمومی، آموزشی و غیره نشان دهندۀ این ضرورت و نیاز می باشد. اگر چه مدیریتهای مختلف در اصول یکسان هستند، ولی از جنبه های فنی و عملی با هم تفاوتهای زیادی دارند. مدیریت در هر یک از شاخه های فوق الذکر جنبه ی تخصصی پیدا کرده است و همان گونه که رشتۀ پزشکی به تخصص های گوناگون تقسیم شده، مدیریت نیز همان راه را می پیماید.

...

اهداف سازمان آموزشی

لازم است قبل از بیان اهداف مدیریت آموزشی به اهداف سازمان آموزشی اشاره شود. هر سازمان آموزشی مانند مدرسه یک نهاد اجتماعی است که در یک جامعه برای تأمین قسمتی از نیازهای مردم جامعه به وسیلخ عده ای از همان مردم تأسیس می شود. برای تأمین نیازهای متفاوت، سازمان های مختلفی بوجود می آید. به همین دلیل اهداف هر سازمانی با سازمان دیگر تفاوت دارد. تغییر و تفاوت اهداف هر سازمان با سازمان دیگر، بستگی و ارتباط مستقیم با نظر و خواسته های بنیان گذاران و نوع خدمتی که باید به مشتریان یا ارباب رجوع ارائه شود، دارد. در همین راستا، اهداف سازمانهای آموزشی تابع شرایط سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و مذهبی خاص جامعه ای است که سازمانها برای خدمت به افراد آن به جامعه تأسیس شده اند.

علت تفاوت اهداف سازمانهای آموزشی و غیر آموزشی نیز مربوط به وظایف و رسالت آنها و همچنین عواملی که در بالا برشمردیم می شود. دانستن و شناختن اهداف یک سازمان آموزشی از مسائل بسیار مهم مدیریت آموزشی است. رفتار، فعالیتها، و جدی بودن و یا نبودن هر مدیر بستگی به اهدافی دارد که او برای سازمان تحت مدیریت خود قائل است. شاید تعجب آور باشد که بگوئیم بسیاری از مدیران، نظر روشن و قاطعی دربارۀ اهداف سازمان خودشان ندارند و عده ای از آنها از چنین اهدافی بی اطلاع هستند. این مدیران، در حالی که نمیدانند وظیفه و کارشان در مدرسه چیست، فکر می کنند به اندازه کافی از مدرسه و اهداف آن اطلاع دارند.

...

اهداف مدیریت آموزشی

در رابطه با آنچه تاکنون گفته شده، اهداف اساسی و کلی مدیریت آموزشی در یک سازمان آموزشی مثل مدرسه به شرح زیر است:

1- کمک به رسیدن به اهداف آموزش و پرورش: اولین و مهمترین هدف مدیریت آموزشی رسیدن به اهداف کلّّی تعلیم و تربیت است. هر مدرسه یا سازمان آموزشی بر اساس سن و نیازهای دانش آموزان و جامعه و در هر مقطع تحصیلی دارای اهداف خاصی است که از طریق سلسله ای از فعالیتهای هماهنگ و مستمر سعی می کند به آن اهداف دست یابد. این فعالیتها در راستا و هماهنگی با اهداف کلّی تعلیم و تربیت است. مدیر آموزشی باید همه منابع و امکانات را جهت نیل به اهداف آموزش و پرورش بسیج کند و رفتارهای مختلف در دروس و کلاسهای متفاوت را ابا اهداف هماهنگ سازد.

2- ایجاد هماهنگی بین همۀ منابع و فعالیتهای سازمان آموزش- هدف دوم مدیریت آموزشی برقراری هماهنگی در سازمان آموزشی است که به چند جنبه آن اشاره می شود:

أ. هماهنگی هر فعالیت آموزشی با اهداف کلّی تعلیم و تربیت - مدیر باید بر تمام فعالیتهای داخل سازمان آموزشی نظارت داشته باشد و نسبت به هماهنگی هر یک از رفتارهای آموزشی با اهداف کلّی تعلیم و تربیت اطمینان حاصل کند.

ب. هماهنگی بین کلّ فعالیتهای آموزشی و پرورشی داخل سازمان آموزشی- علاوه بر هماهنگی هر فعالیت با اهداف کلّی آموزش و پرورش، فعالیتهای گوناگون درون مدرسه نیز باید با هم هماهنگ و مکمل یکدیگر بوده و در نهایت با هدف کلّی همسو باشند.

ج. هماهنگی بین عوامل درونی و بیرونی مؤثر بر تعلیم و تربیت- مدرسه نمایندۀ جامعه و مقامات رسمی فرادست می باشدو علت وجود آن تأمین نیازهای جامعه است و برای آنکه مدرسه بتواند به اهداف خود برسد باید با دستورات و راهنمائی های تصمیم گیرندگان فراتر از مدرسه هماهنگ شود. این هماهنگی ها ممکن است مربوط به جذب دانش آموز، بودجه سرانه، تأمین منابع، آموزش ضمن خدمت، مسائل خاص اجتماعی و فرهنگی باشد.

...

اصول مدیریت علمی (آموزشی)

در جوامع انسانی از بدو پیدایش تمدن مسئلۀ مدیریت به نحوی بارز وجود داشته است. ولی نحوۀ کارمدیر در طول زمان تغییراتی یافته و به عبارت دیگر تکامل پیدا کرده است. مدیریت بصورت علمی از 1903 میلادی با رساله ای که فردریک بیلور در بارۀ اصول مدیریت عملی نوشت آغاز میگردد. تیلور با توجه به تجارت علمی خود سعی داشت بایک رشته فنون و مهارتهای جدید ادارۀ امور کارگاه های صنعتی را بهبود بخشد. نظر تیلور (Taylor) شامل دو عنصر اساسی است:

اول : پیدا کردن بهترین راه انجام دادن هر کاری و تعیین زمان لازم برای کار و همچنین انتخاب بهترین وسایل کار و راه اجرایی.

دوم: تقسیم کار بین مدیران و کارکنان به ترتیبی باشد که بافتن بهترین راه، انجام کار و تعیین زمان کار و سایر مسائل اجرایی به عهدۀ مدیران قرار گیرد.

تیلور عقیده داشت با کاربرد اصول مذکور، کارآیی کارگر بالا میرود و کار به بهترین وضع ممکن و در کمترین مدت لازم انجام می شود. تیلور بعد از 8 سال تجربۀ علمی و کاربرد سیستم پیشنهادی خود، بالاخره کتاب در باب اصول مدیریت آموزشی مینویسد که در آن نقطه نظرهای خود را بر اساس تجاربی که انجام می دهد اظهار میدارد.

...

جهت گیرى ذهنى در مدیریت اسلامی

ابتدا باید بیان کرد که جهت گیرى ذهنى نسبت به عامل کلیدى سازمان در نظام مدیریت ماشینى، فن آورى، ابزارهاى صنعتى و برنامه ریزى است; یعنى: فن آورى و برنامه ریزى و ابزارهاى صنعتى عواملى مهم در نظام مدیریت ماشینى اند. این در حالى است که در نظام مدیریت انداموار، انسان و کارکنان تحت اختیار، عامل کلیدى سازمان قرار دارند.

در نظام مدیریت اسلامى نیز اگرچه انسان محور است، اما فقط انسان عامل کلیدى نیست، بلکه رضایت عموم مردم، اعم از افراد درون مؤسسه یا اشخاص مرتبط با آن نیز عامل کلیدى سازمان به حساب مى آید. به دیگر سخن، رضاى حق تعالى، که در خشنودى رعیت نهفته شده، عامل بسیار مهمى است که در بستر جامعه باید بدان اندیشید. امیرالمؤمنین على(ع)، در سفارش هاى مهم خود به مالک اشتر نخعى، رضایت عموم و ترجیح آن را بر تمایلات گروه اندک (خاص) مورد تأکید قرار داده اند: "...وَلْیَکُنْ احبُّ اْلاُمورِ اِلَیکَ... اَجْمَعَها لِرِضَى الرَّعَیَّه فَاِنَّ سُخطَ اْلعامَّهِ یُجْحِفُ بِرَضِى الْخاصَّهِ وَ اِنَّ سُخْطَ اْلخاصَهِ یُغْتَفرُ مَعَ رِضَى اْلعامَّه"؛ باید محبوب ترین کارها نزد تو کارى باشد که با رضایت توده مردم هماهنگ تر است; زیرا خشم توده مردم، خشنودى خواص را بى اثر مى سازد، اما ناخشنودى خاصان با رضایت عموم جبران پذیر است.

حال اگر بخواهیم جهت گیرى ذهنى را در آینه عملکرد سازمان در هر یک از نظام ها بنگریم، چنین به نظر مى رسد که این جهت گیرى در نظام ماشینى، نتیجه گرایى و در مدیریت انداموار، فرایندگرایى است. با این وصف، در مدیریت اسلامى، تکلیف گرایى مطرح است; بدین معنا که مدیر یا کارکنان وظیفه اى را که به عهده مى گیرند، به گونه اى مسؤولانه انجام مى دهند و این انجام کار نه بدان دلیل است که منجر به نتیجه شود، بلکه آنان از دریچه اداى تکلیف به کار مى نگرند. آن ها خود را مکلف به اداى تکلیف مى دانند و همین احساس تکلیف در بسیارى از مواقع، مشکل گشاست.

...