پایان نامه انتخاب مناطق کاشت پسته با تعمیم چند معیاری فضایی در محیط GIS

هدف اصلی این تحقیق امکان سنجی مناطق مناسب به کاشت محصول پسته با استفاده از تعمیم چند معیاری فضایی در محیط GIS است و اهداف دیگر آن عبارتند از:

1- بررسی موانع و مشکلات اقلیمی کاشت پسته را در منطقه مورد مطالعه.

2-تعیین نواحی مناسب کاشت پسته با توجه به پتانسیل محیطی استان خراسان رضوی.

4- کمک در جهت دستیابی به توسعه ی پایدار کشاورزی.

مقدمه

کشاورزی یکی از بخش های مهم اقتصاد به شمار می رود تا جایی که می توان گفت رشد اقتصادی بدون توسعه کشاورزی امکان پذیر نیست. امروزه می توان بر اساس تحقیقات علمی دقیق و شناخت توان و قابلیت های محیطی هر منطقه به توسعه کشاورزی اصولی و دقیق دست یافت.

یکی از راه های اساسی برای توسعه و ارتقاء فعالیت های زراعی استفاده بهینه از اراضی مناسب با شرایط اکولوژیک آنها می باشد. اصولا لازمه چنین توسعه ای، شناخت عوامل مختلفی است که در آن دخالت دارند. هر کشوری باید بالاترین سطح اولویت خود را ارزیابی منابع آبی و اقلیمی معطوف دارد و به ایجاد یک سیستم اطلاعات فضایی جامع به منظور به کار بردن دانش و تکنولوژی در توسعه کشاورزی پایدار از طریق خط مشی های بخش دولتی و خصوصی بپردازد این عوامل در دو گروه اصلی تحت عنوان عوامل پایدار و ناپایدار قابل مطالعه هستند. منظور از عوامل پایدار عواملی هستند که طی سال های متمادی تغییرات آنها بسیار کم و بطئی است. از جمله این عوامل می توان شیب زمین و جهت آنها، ارتفاع زمین و نوع خاک را نام برد. عوامل ناپایدار همچون میزان بارندگی، دما و رطوبت می باشند. هدف از این تحقیق نیز این است که با توجه به شرایط اقلیمی استان خراسان رضوی و نیازهای اقلیمی گیاه پسته توان این استان را در تولید پسته ارزیابی نماییم.

پیشینه تاریخی کشت پسته در ایران و خصوصیات فنولوژیکی

محمدبن جریر طبری (قرن سوم ه ق) مبدا پیدایی پسته را هم زمان با استقرار حضرت آدم در کره زمین نقل کرده و نوشته است: گویند میوه هایی که خداوند عزوجل هنگام هبوط به آدم داد سی جور بوده است: ده میوه پوست دار، ده میوه بی پوست و بی هسته. میوه های پوست دار: گردو، بادام، پسته و...

مسعودی جهانگرد و مورخ مسلمان نیز در سال 322ه ق در مروج الذهب و معادن الجواهر پسته را ره آورد حضرت آدم از بهشت دانسته و نوشته است چون آدم از بهشت برون شد مشتی گندم و سی شاخه از درختان بهشت همراه داشت که از آن جمله ده میوه پوست دار بود: بادام، فندق، پسته و... .

درباره مبدا تاریخی پسته نظرات فراوانی وجود دارد، منابع مختلف نظرهای گوناگون بیان می کنند: یک نویسنده فرانسوی آن را بومی ایران، عربستان و سوریه دانسته است. دانش نامه بریتانیکا پسته را بومی ایران می داند دانش نامه آمریکانا پسته را از آسیای غربی می داند. لاروس آن را به آسیای صغیر نسبت می دهد اما قدر مسلم آن است که شناخت اولیه پسته پس از ملاحظه درخت خودروی آن صورت گرفته است. بنابراین مبدا اولیه درختان محدوده سرزمینی است که رویشگاه های طبیعی پسته در آن واقع بوده است. مطابق مستندات تاریخی و موجود چنین محدوده ای در قلمرو فرهنگی ایران بوده است. سرزمینی که بعدها پارت و سپس خراسان نام گرفته، رویشگاه اصلی و اولیه درختان پسته است. از طرف دیگر کلمه پسته یک واژه ایرانی بسیار کهن است که منشا و اصالتش به سرزمین مبدا و گهواره اولین درختان پسته جهان مربوط می شود. بنابراین کلمه پسته از گویش مردمان مستقر در محدوده پسته خیز ایالت خراسان اخذ شده است.

شرایط آب و هوایی مورد نیاز درختان پسته

عرض جغرافیایی

کشت و پرورش درختان پسته در عرض37-23 درجه شمالی می باشد.

ارتفاع از سطح دریا

درختان پسته در ارتفاع 2000-900 متری از سطح دریا قرار گرفته اند. برای بعضی از گونه ها ارتفاع مناسب 3000-700 متر ذکر شده است. امروزه کشت و کار پسته در ارتفاعات پایین تر (260 متردر شهرستان سرخس تا 40 متردر شهرستان گنبد) انجام شده و محصول مناسبی نیز تولید نموده است.

درجه حرارت

درخت پسته دمای˚45+ در تابستان و دمای ˚20- در زمستان را به خوبی تحمل می نماید. پسته در برابر دماهای پایین فصل زمستان مقاوم بوده اما نسبت به سرمای دیر رس بهاره حساس می باشد و دمای انجماد و حتی نزدیک به آن نیز خسارات فراوانی ایجاد می نماید.

آستانه های حرارتی

دمای مطلوب برای پسته 25 تا 20 درجه سانتیگراد می باشد. پایه حرارتی پسته دمای ˚5/4 سانتیگراد می باشد. پایه حرارتی دمایی است که پایین تر از آن هیچ رشدی اتفاق نمی افتد. دمای حداکثر برای پسته 35 تا 45 درجه سانتیگراد می باشد. ادامه دارد. ...